ویترز: ماجرای صدور اسلحه، تخریب نقشه‌های ایران در آفریقا
ولی این رویداد که جزئیات آن هنوز به مرور در حال برملا شدن است این سوال را به ذهن می‌آورد که چرا حکومت ایران با چنین اقدامی حساسیت و دشمنی برخی از کشورهای آفریقایی را برانگیخت، به‌خصوص در شرایطی که ایران تحت تاثیر تحریم‌های اقتصادی و بحران هسته‌ای بیش از همه به شرکای اقتصادی یا دولت‌های دوست نیاز دارد.
صنم وکیل، استاد دانشگاه جانز هاپکینز و کارشناس امور ایران، می‌گوید: «این رویداد بسیاری از کشورهای آفریقا را نگران خواهد کرد و فشار بین‌المللی بر ایران را افزایش خواهد داد.»
سال گذشته هنگامی که جنگنده‌های اسرائیلی یک کاروان حامل تسلیحات را که از خاک سودان عبور می‌کرد بمباران کردند بار دیگر کشورهای آفریقایی نگران شدند. در آن زمان رسانه‌ها از قول مقامات آمریکایی گفتند که این تسلیحات از سوی ایران برای گروه حماس ارسال شده بوده است.
به نوشته رویترز، کشف و ضبط محموله تسلیحات در لاگوس، پایتخت نیجریه، باعث شد که دو ایرانی به سفارت این کشور در این شهر پناه ببرند. برخی دیپلمات‌ها و منابع امنیتی می‌گویند که این دو نفر از اعضای سپاه قدس هستند که فعالیت‌های خارجی سپاه پاسداران را هدایت می‌کنند.
همواره حدس زده می‌شد که ماموران سپاه قدس در پناه فعالیت‌های علنی دولت ایران در کشورهای دیگر مشغول کارهای خود باشند. ولی دخالت حکومت در ارسال این محموله تسلیحات مسلما باعث نگرانی و خشم بسیاری از کشورهای آفریقایی خواهد شد که پس از سال‌های طولانی جنگ و تنش خواهان حفظ ثبات‌اند.
سکوی عملیاتی
به نوشته خبرگزاری رویترز، دولت ایران به سرعت وزیر خارجه خود را به لاگوس فرستاد و سعی کرد که این موضوع را نوعی سوء تفاهم جلوه دهد. منوچهر متکی در آن زمان گفت این محموله شامل موشک‌های صد و هفت میلی‌متری است که توسط یک شرکت خصوصی در ایران ساخته شده و برای یک کشور آفریقای غربی ارسال شده است.
با این همه دولت نیجریه این موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش داد که می‌تواند به عنوان نمونه‌ای برجسته از نقض مصوبات این شورا که ممنوعیت صادرات اسلحه از سوی ایران است تلقی شود.
گامبیا که مقصد بعدی این محموله پس از نیجریه بود بلادرنگ و بدون هیچ توضیح رسمی و مشخص مناسبات خود با ایران را قطع کرد. ولی وزارت خارجه آن کشور در این حد توضیح داد که اتخاذ این تصمیم با محموله اسلحه ارسالی از سوی ایران ارتباط داشته است.
گامبیا که کشوری کوچک در آفریقای غربی است و منبع درآمد اصلی آن جهانگردی است بارها میزبان محمود احمدی‌نژاد بوده و برنامه‌های متعددی برای همکاری در زمینه‌های کشاورزی، اقتصادی و امنیتی با ایران داشت. یک منبع امنیتی مطلع از فعالیت‌های سپاه قدس به خبرگزاری رویترز می‌گوید: «کشف این محموله باعث از بین رفتن یکی از پایگاه‌های عملیاتی اصلی ایران در منطقه شد».
به گفته این منبع امنیتی، دولت گامبیا در مقابل آموزش گارد ویژه ریاست جمهوری این کشور توسط ایران به سپاه قدس اجازه داده بود که با دست باز در این کشور فعالیت کنند و احتمالا ایران از سیستم بانکی این کشور نیز به نوعی برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی و برقراری تماس با شبکه حزب‌الله لبنان استفاده می‌کرد.
خبرگزاری رویترز از قول منابع دیپلماتیک می‌نویسد که یکی از ماموران سپاه قدس توانسته از نیجریه بگریزد و به ایران بازگردد، ولی سایرین هنوز در نیجریه هستند. مقامات ایرانی تاکنون در مورد سرنوشت این افراد و زوایای دیگر این حادثه توضیح مشخصی نداده‌اند، ولی علاء‌الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ایران، به خبرگزاری‌های ایرانی گفت که دولت گامبیا تحت فشار آمریکا روابط خود را با ایران قطع کرده است.
صنم وکیل، کارشناس امور ایران در دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا، به این نکته اشاره می‌کند که دولت آمریکا تاکنون در این مورد موضع‌گیری چندانی نکرده است، ولی مسلما دشمنان حکومت ایران از این حادثه برای اثبات غیرقابل اعتماد بودن حکومت ایران در آینده استفاده خواهند کرد.
هزینه فعالیت
هنوز مشخص نیست که دریافت‌کننده نهایی این محموله چه فرد یا گروهی بوده است، ولی در بارنامه این محموله مقصد آن مزرعه یحیی جامه، رئیس جمهور گامبیا، قید شده است. شرکت کشتی‌رانی حامل محموله در این مورد حاضر به اظهار نظر نشده و سخنگوی ریاست جمهوری گامبیا نیز از پاسخ به سوالات خبرگزاری رویترز امتناع کرده است.
برخی از کارشناسان امنیتی می‌گویند شاید مقصد این تسلیحات شورشیانی بوده که با دولت سنگال می‌جنگند. برخی دیگر معتقدند که دریافت‌کنندگان آن شاید شورشیان نیجریه بوده‌اند. اما دولت اسرائیل می‌گوید شاید ایران در حال آزمایش راه‌های دیگری برای ارسال اسلحه برای گروه حماس بوده است.
و بالاخره نظریه دیگر این است که شاید ایران در حال انبار کردن اسلحه در نقاط دیگر است تا در صورت حمله آمریکا و اسرائیل بتواند از این تسلیحات برای حملات تلافی‌جویانه فرامرزی استفاده کند.
با وجودی که این حادثه در غرب آفریقا نگرانی‌های فراوانی ایجاد کرده و حتی ممکن است پیامدهای دیپلماتیک شدیدتری برای ایران به بار بیاورد، برخی از صاحب‌نظران معتقدند که بعید است دولت ایران روش‌های فعلی خود برای جلب حمایت و دوستی در میان دولت‌های کوچک و دورافتاده جهان را تغییر دهد.
رادیو فردا
| |
|---|
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر